همایش ملی «تبارشناسی و سیر تحول نقد هنر در ایران» که جنابعالی دبیر علمی آن هستید توسط پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر در مهرماه سال ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد. از نظر شما ضرورت و اهداف اصلی این همایش چیست؟ به عبارتی این همایش قرار است به کدام پرسش‌ها و مسائل پاسخ بگوید؟
نقد به عنوان یکی از ارکان بنیادین معرفت‌شناسی هنر در کشور و فرهنگ ما چنان که شایسته و بایسته است مقامی درخور و شناخته‌شده ندارد. این همایش که در ادامه همایش‌های سال‌های دور فرهنگستان هنر است با بینش علمی و ظرائف و دقائق پژوهشی به مفهو‌م‌شناسی نقد و به‌ویژه سیر تحول آن با توجه به تمامی داشته‌های فرهنگی و معرفتی ایران در جهت نیل به مقام شایسته و بایسته نقد در ایران می‌پردازد.
در فراخوان این همایش به سیزده محور مطالعاتی اشاره شده است از جمله سابقة نقدنگاری هنر و ادبیات در متون کهن ایرانی (متن‌‌پژوهشی)، خاستگاه‌‌ها و زمینه‌‌های شکل‌‌گیری نقد هنر در ایران معاصر، گفتمان‌های مسلط در حوزة نقد هنر در ایران، نسبت تاریخ‌نگاری هنر و نقد هنر در ایران و .. . چه مؤلفه‌هایی در تنظیم این محورها مد نظر قرار گرفته است؟
مؤلفه اصلی، احصای تمامی مفاهیم و مصادیقی بود که می‌توانست همایش را در رسیدن به هدف اصلی خود (که در سؤال اول توضیح دادم) کامیاب سازد. در این راه البته منتظر دریافت نظرات و پیشنهادهای ارجمند عزیزانی که می‌توانند کاستی‌ها را در بیان موضوعات گوشزد فرمایند هستیم.
علاوه بر چاپ مجموعه مقالات این همایش آیا اثر پژوهشی دیگری به بهانه این همایش در زمینة نقد هنر در ایران منتشر خواهد شد؟
خیر، فعلاً هدف اصلی چاپ مجموعه مقالات است لکن منتظریم در خود همایش و مجموعه مقالات به موضوعات بنیادینی ارائه شود که به عنوان یک طرح پژوهشی، مورد تحقیق قرار گرفته و به واضعان و پیشنهاددهندگان سفارش داده شود تا تحقیقی کامل در آن باب ارائه دهند.
نظر جنابعالی درباره جریان نقد هنر، به‌ویژه در دهه کنونی، چیست و آیا نقد هنر توانسته بر دیگر حوزه‌های هنر از جمله آفرینش هنری تأثیرگذار باشد؟
متأسفانه خیر. نقد، گوهری است که در ارتقای کیفی آثار هنری و در عین حال ممانعت از طرح آثار هنری بی‌مقدار و سودازدگی در بازار هنر بسیار مؤثر است. متأسفانه در ایران نقد به عنوان یک مفهوم کاملاً علمی وآکادمیک در فرهنگ هنری و ادبی ما مؤثر و جریان‌ساز نیست.
آیا می‌توان به منابعی در سنت ایرانی ـ اسلامی اشاره کرد که خارج از جریان مسلط نقد غربی هنر توانسته باشد به حوزه نقد هنر راه یافته باشد؟
در مقاله‌ای با عنوان مفهوم نقد در آثار متقدمان این معنا را کاملاً بررسی کرده و با بیان مستندات تاریخی برخی از مصادیق این راه‌یافتگی را بیان کرده‌ام.
در پایان اگر سخن تکمیلی دارید بفرمایید.
امیدوارم همایش با استقبال و توجه عمیق متفکران و اندیشمندان و نیز علاقه‌مندان به حوزه مباحث معرفتی و نظری هنر در رسیدن به اهداف خود موفق باشد. از مسئولان محترم پژوهشکده هنر برای برگزاری چنین همایشی سپاسگزارم و برایشان آرزوی توفیق و تعالی دارم.
نسخه چاپي 